İlaç Tedavisi

İlaç Tedavisi Amaçları

-Beyindeki dopamin seviyesini artırmak veya dopamin reseptörlerini taklit etmek. -Titreme, kas sertliği, hareket yavaşlığı gibi motor belirtileri hafifletmek. -Parkinson’un ilerleyen aşamalarında ortaya çıkabilen yan etkileri yönetmek.

1- Levodopa ve Karbidopa (Sinemet, Madopar): Levodopa dopaminin bir ön maddesidir. Karbidopa, Levodopa’nın kan dolaşımında bozulmasını önler. -Genellikle Parkinson tedavisinin temel taşıdır. -Diskinezi (istem dışı hareketler) gibi yan etkiler uzun süreli kullanımda sık görülür.

2-Dopamin Agonistleri (Pramipeksol, Ropinirol, Rotigotin): Dopamin etkisini taklit ederler. -Erken evrelerde veya Levodopa'nın etkisinin yetersiz olduğu durumlarda kullanılır. -Yan etkiler: Uykusuzluk, halüsinasyonlar, kompulsif davranışlar (kontrolsüz harcama, kumar).

3-MAO-B İnhibitörleri (Selegilin, Rasagilin): Dopamin yıkımını önleyerek dopaminin beyinde daha uzun süre kalmasını sağlar. -Hafif belirtileri olan hastalarda tek başına kullanılabilir.

4-COMT İnhibitörleri (Entakapon, Tolkapon): Levodopa'nın etkisini artırır ve sürekliliğini sağlar. -Karaciğer fonksiyon testleri yapılması gerekebilir.

5-Amantadin: Dopamin salınımını artırır ve istem dışı hareketlerin (diskinezi) kontrolüne yardımcı olur.

6- Antikolinerjikler (Triheksifenidil, Benztropin): Özellikle titreme için etkili bir seçenektir ancak yaşlı hastalarda yan etkiler (unutkanlık, kafa karışıklığı) daha belirgindir.

Tedavi Stratejileri

- Erken Evre: Hafif semptomları kontrol etmek için düşük doz ilaçlar. - Orta Evre: Levodopa veya dopamin agonistleri genellikle bu aşamada devreye girer. - İleri Evre: İlaç kombinasyonları (örneğin Levodopa + COMT inhibitörleri) ve cerrahi yöntemler değerlendirilir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Parkinson hastalığında ilaç tedavisi kesin bir çözüm sağlar mı?

Hayır, ilaç tedavisi hastalığın belirtilerini kontrol eder ancak hastalığı tamamen iyileştirmez.

2. Levodopa ne kadar süre etkili olur?

Levodopa genellikle ilk birkaç yıl oldukça etkili olur. Ancak uzun süreli kullanımda etkisi azalabilir ve yan etkiler (örneğin "on-off" fenomeni) gelişebilir.

3. Dopamin agonistlerinin avantajları nelerdir?

Dopamin agonistleri, Levodopa’ya göre daha uzun süre etkili olabilir ve daha az diskineziye neden olur. Ancak yan etkilerinin dikkatle yönetilmesi gerekir.

4. İlaç tedavisi sırasında hangi yan etkilerle karşılaşılabilir?

* Halüsinasyonlar * Mide bulantısı * İstem dışı hareketler (diskinezi) * Kan basıncı düşüklüğü * Uykusuzluk veya aşırı uyku hali

5. İlaç tedavisi dışında neler yapılabilir?

* Fiziksel terapi ve egzersiz * Beslenme düzeni: Lifli gıdalar ve bol sıvı tüketimi önemlidir. * Beyin pili gibi cerrahi tedaviler (ileri evre hastalık için).

6. İlaç tedavisine neden ara vermemem gerekiyor?

Parkinson hastalarında ilaçların aniden bırakılması "Parkinson krizine" neden olabilir, bu durum ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

7. Yan etkiler ortaya çıkarsa ne yapmalıyım?

Hekiminizle iletişime geçin. Doz ayarlaması veya başka bir ilaca geçiş gerekebilir.

8. Parkinson hastalığı ilaçları neden kişiye özel ayarlanır?

Hastalığın evresi, semptomların şiddeti ve hastanın yaşı gibi faktörler tedavi planını etkiler. Bu nedenle ilaçlar kişiye özel olarak düzenlenir.

9. İlaç tedavisi ömür boyu mu sürer?

Evet, Parkinson kronik bir hastalıktır ve ilaç tedavisi genellikle yaşam boyu devam eder. Ancak ilaçlar zamanla değiştirilebilir veya dozları ayarlanabilir.